โครงการพัฒนาที่ดินตามพระราชเสาวนีย์ ต.สระจระเข้ อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา ประวัติความเป็นมา
           เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2546 สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนิน ณ ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านบุ ตำบลลำดวน อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดบุรีรัมย์ (นายธงชัย อนันตกุล), ผู้ช่วยเลขาธิการพระราชวังฝ่ายกิจกรรมพิเศษ (นายสหัส บุญญาวิวัฒน์), ผู้บัญชาการกองกำลังสุรนารี (พลตรี วิบูลศักดิ์ หนีพาล) และคณะ รับสนองพระราชดำริ
           "ให้พัฒนาอาชีพราษฎรให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยจัดหาแปลงตัวอย่าง จัดระบบการทำฟาร์ม ให้ราษฎรมีงานทำ มีรายได้ และเป็นตัวอย่างการเรียนรู้ ในการทำการเกษตร โดยเน้นการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม ทำไร่นาสวนผสม และเกษตรทฤษฎีใหม่ "
           ต่อมาในเดือนพฤษภาคม 2547 ได้เริ่มดำเนินการจัดทำโครงการฟาร์มตัวอย่าง ตามพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ ณ พื้นที่สาธารณประโยชน์ บ้านกระเจา ตำบลลำดวน อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยมีผู้รับผิดชอบหลัก คือ ศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิตบุรีรัมย์ กรมวิชาการเกษตร และมีหน่วยงานต่าง ๆ ของกระทรวงเกษตร และสหกรณ์ จังหวัดบุรีรัมย์, อำเภอกระสัง, กองกำลังสุรนารี, และกองพันทหารราบที่ 4 กรมทหารราบที่ 23 ค่ายสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นหน่วยงานสนับสนุน และจัดให้มีนักเกษตรจากสำนักพระราชวัง เป็นผู้ประสานงาน และดูแลการปฏิบัติงานในพื้นที่



ประเด็นสำคัญของพระราชดำริ
           เพื่อเป็นการช่วยเหลือราษฎร ให้มีงานทำ ให้มีรายได้ เป็นแหล่งจ้างงาน ผลิตอาหาร เรียนรู้ด้านการเกษตร ซึ่งเป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม

สภาพปัญหาหลักของพื้นที่โครงการ
           ราษฎร ในพื้นที่ มีรายได้ต่ำ ไม่เพียงพอ กับค่าครองชีพ มีการประกอบอาชีพ และมีรายได ้จากการทำนา เพียงอย่างเดียว และขาดความชำนาญ ในการประกอบ อาชีพเสริม นอกเหนือ จากการทำนา และขาด แหล่งเรียนรู้ เรียนรู้ด้านการเกษตร และพบราษฏร ในพื้นที่ขาด ความเข้าใจ ในด้านการ อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม และยังมีปัญหา ในการดำเนินงาน ในฟาร์มตัวอย่างดังนี้
           1. ปริมาณน้ำที่ใช้ประโยชน์ด้านการเกษตรในโครงการ ฯ ไม่เพียงพอ ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - เมษายน ปริมาณน้ำจากแหล่งน้ำในธรรมชาติ (ลำชี) มีปริมาณน้อย ทำให้ การสูบน้ำเพื่อนำมาเก็บกักใช้ประโยชน์ในฟาร์ม ฯ ไม่เพียงพอ
           2. สภาพดินในโครงการ ฯ หน้าดินเป็นดินทรายและดินชั้นล่างเป็นดินเหนียวจัด ยังต้องมี การปรับปรุง บำรุงดินอีกมาก


           3. ปัญหาน้ำท่วม แปลงเกษตร ของฟาร์มในฤดูฝน ในช่วงเดือนกันยายน - ตุลาคม ปี 2551 ฟาร์มประสบปัญหาน้ำท่วมแปลงเกษตร นอกจากนี้ กิจกรรมประมง ก็ได้รับผลกระทบ คือ น้ำเอ่อล้นจากลำชี เข้าสู่อ่างเก็บน้ำภายในฟาร์ม และบ่อดินที่เลี้ยงปลาภายในฟาร์ม
           4. ปัญหาการลักลอบตัดไม้ทำลายป่าในฟาร์ม ฯ
           5. ถนนทางเข้าโครงการ ฯ (ถนนในหมู่บ้าน) ยังไม่ได้รับการปรับปรุง
           6. ขาดแคลนน้ำและวัสดุในการเก็บกักน้ำไว้สำหรับใช้อุปโภคและบริโภคภายในฟาร์ม
สถานที่ดำเนินการ
           : ที่สาธารณประโยชน์ บ้านกระเจา ตำบลลำดวน อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ พื้นที่ 960 ไร่ โดยประมาณ แบ่งพื้นที่ได้ดังนี้
           1. พื้นที่ใช้ประโยชน์ด้านการเกษตร พื้นที่ 300 ไร่
           2. พื้นที่อ่างเก็บน้ำ พื้นที่ประมาณ 160 ไร่
           3. พื้นที่ป่าอนุรักษ์ พื้นทีประมาณ 500 ไร่

วัตถุประสงค์
           1. เพื่อเป็นแหล่งการจ้างงานให้แก่ราษฎรในพื้นที่
           2. เป็นแหล่งการเรียนรู้ทางด้านการเกษตร
           3. เป็นแหล่งผลิตอาหารในชุมชน
           4. เป็นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ป่ารักษ์น้ำ)