โครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำแม่อาวอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.ลำพูน

ความเป็นมา
           เมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนิน ทอดพระเนตร สภาพพื้นที่บริเวณ ที่จะก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ แม่อาวน้อย ต.นครเจดีย์ อ.ป่าซาง จ.ลำพูน ได้ทรงเห็นสภาพป่าไม้ และทรัพยากรธรรมชาติ ที่ถูกบุกรุกทำลาย เป็นอย่างมาก ซึ่งจะส่งผลกระทบ ต่อแหล่งน้ำ และสิ่งแวดล้อม ประกอบกับ น้ำพระราชหฤทัย ที่ทรงรักและห่วงใย ในความเป็นอยู่ และการทำมาหากิน ของพสกนิกร ในบริเวณพื้นที่แห่งนี้ รวมทั้งราษฎรที่อยู่อาศัยโดยรอบ ซึ่งยังคงประสบกับปัญหาต่างๆ รวมทั้งผลกระทบ อันเกิดจากการบุกรุก และทำลาย ทรัพยากรธรรมชาติ ดังกล่าว จึงได้ทรงมีพระราชดำริสรุปได้ดังนี้
           1) ให้พิจารณาสำรวจวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำแม่อาวน้อยเพื่อช่วยเหลือราษฎรในเขตพื้นที่ ที่จัดสรรของสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) รวมทั้งบริเวณใกล้เคียง ได้มีน้ำใช้เพื่อการเพาะปลูกและอุปโภคบริโภคได้ตลอดปี สำหรับราษฎรที่ได้รับผลกระทบจากการถูกน้ำท่วม อันเนื่องมาจากมีที่ทำกินและที่อยู่อาศัยในบริเวณพื้นที่ที่ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ ให้ ส.ป.ก. พิจารณาจัดหาพื้นที่รองรับให้ใหม่ที่มีความเหมาะสมเพื่อไม่ให้ราษฎรผู้อพยพต้องเดือดร้อน
           2) การพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำแม่อาว ให้ดำเนินการ ในลักษณะโครงการร่วม โดยใช้แผนที่ฉบับเดียวกัน หน่วยงานที่ดำเนินการ ประกอบด้วย กรมป่าไม้ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม กรมชลประทาน กรมพัฒนาที่ดิน โดยมี สำนักงานคณะกรรมการพิเศษ เพื่อประสานงาน โครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) เป็นหน่วยงานกลางในการประสานงาน

วัตถุประสงค์
           1) เพื่อดำเนินการจัดกิจกรรม งานด้านการพัฒนาที่ดิน ตามแนวทางพระราชดำริ โดยดำเนินการบูรณาการ ฟื้นฟูอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรดิน
           2) เพื่อพัฒนางาน ด้านการพัฒนาที่ดินอย่างต่อเนื่อง ก่อให้เกิดรูปแบบงานพัฒนาที่ดิน ที่ครบวงจร และสามารถขยายผลได้
           3) เพื่อรณรงค์ประชาสัมพันธ์ อบรม สร้างเครือข่ายเกษตรกร กลุ่มเกษตรกรและชุมชน ในการปรับเปลี่ยนทัศนคติ ให้เกิดการยอมรับ เห็นประโยชน์ในการร่วมใจฟื้นฟู อนุรักษ์ พัฒนาและปรับปรุงบำรุงดิน สู่ความยั่งยืนทางการเกษตร เกษตรกรได้รับผลประโยชน์

ระยะเวลาดำเนินงาน
           เริ่ม ปี พ.ศ. 2536 จนถึงปัจจุบัน

พื้นที่ดำเนินงาน
           ตั้งอยู่ห่างจากตัวจังหวัดลำพูน ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ประมาณ 20 กิโลเมตร
           ประกอบด้วย 27 หมู่บ้าน 6 ตำบล ใน 2 อำเภอ และ 1 กิ่งอำเภอ
           พื้นที่โครงการส่วนใหญ่ มีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบ ที่มีความลาดเทน้อย (ไม่เกินร้อยละ 8) สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ระหว่าง 290-350 เมตร
           ครอบคลุมพื้นที่ 127,555 ไร่ หรือประมาณ 204 ตารางกิโลเมตร
           พิกัด E 0485050 N 2032405

ประโยชน์ที่ได้รับ
           1) ฟื้นฟูและพัฒนาลุ่มน้ำแม่อาว ให้มีสภาพที่สมบูรณ์ มีต้นไม้และป่าไม้ เป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร
           2) เกษตรกรมีที่ดินทำกิน และที่อยู่อาศัย มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยมีอาชีพ มีงานทำในและเกษตรกรรม และได้รับบริการด้านพื้นฐานต่างๆ
           3) ราษฎรมีจิตสำนึก ในด้านการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การจัดการและพัฒนาลุ่มน้ำ รวมทั้งมีส่วนร่วม ในกิจกรรมเหล่านี้ ทำให้เกิดประโยชน์แก่ส่วนรวม

หน่วยงานรับผิดชอบ
           สถานีพัฒนาที่ดินลำพูน สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 กรมพัฒนาที่ดิน