บทความที่ 24/52
มณฑป กรุดเจริญ เรียบเรียง

               หากมีใครพูดว่าการประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพที่มีรายได้น้อย มีความเป็นอยู่ที่ยากลำบาก นิคม ประสมสวย หมอดินอาสา ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ คงจะเป็นบุคคลหนึ่งที่ค้านกับคำพูดนั้น เพราะหลังจากได้รับการอบรมในเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทำให้ นิคม มีแนวทางในการดำเนินชีวิตและการทำอาชีพเกษตรกรรมที่เปลี่ยนไปจากเดิมด้วยแนวคิดที่ นิคม บอกว่า “สามารถพึ่งตนเองได้ ไม่มีหนี้สิน ทำให้ความเป็นอยู่ดีขึ้น”
จากการทำนาข้าวทั้งหมด 8 ไร่ เปลี่ยนมาเป็นไร่นาสวนผสม ปลูกผักสวนครัวหลายชนิด ไม้ผลชนิดต่างๆ ไผ่หวาน เห็ดฟาง เลี้ยงสัตว์ ผลิตปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ จากเศษวัสดุที่เหลือใช้ในไร่นาสวนผสม ผลิตสบู่เหลวสมุนไพร และน้ำยาอเนกประสงค์สำหรับใช้ซักผ้า ล้างจาน ล้างห้องน้ำ ซึ่งสิ่งต่างๆเหล่านี้ทำให้ นิคม มีกินมีใช้ตลอดเป็นการลดค่าใช้จ่ายในแต่ละวัน และยังเหลือขายเป็นรายได้เสริมอีกด้วย
               นิคม เล่าว่า “ทำนาอย่างเดียวได้ปีละ 3-4 หมื่น ถ้าใช้สารเคมีด้วยแทบไม่เหลือกำไรเลย เมื่อได้เรียนรู้เรื่องเศรษฐกิจพอเพียง จึงรู้ว่าเราต้องลดต้นทุนลงให้ได้ ต้องทำให้มีกิน มีใช้ เป็นการลดรายจ่ายหลักในแต่ละวันเหลือจากนั้นก็ขายเป็นรายได้ เมื่อเปลี่ยนมาทำสวนผสมทุกอย่างมีกินไม่ต้องซื้อ และนำไปขายสร้างรายได้ให้อีกวันละพันกว่าบาท”
               ในสวนผสมที่เพาะปลูกพืชหลายชนิดแห่งนี้ การเพาะเห็ดฟางบนแปลงนา เป็นกิจกรรมหนึ่งที่สร้างรายได้ดีพอสมควร นิคม บอกว่าเขาได้ศึกษาเรียนรู้ลองผิดลองถูกอยู่นานจนประสบผลสำเร็จและเป็นเกษตรกรรายแรกๆของจังหวัดแพร่ที่เริ่มทำก็ว่าได้ การเพาะเห็ดฟางบนแปลงนามีข้อดีคือ ไม่จำเป็นต้องมีทุนในการสร้างโรงเรือน การเพาะเห็ดฟางเริ่มหลังจากการทำนา ซึ่งวัสดุหลักก็คือฟางที่เหลือใช้หลังจากการเก็บเกี่ยวข้าวแล้วนั่นเอง
               ฟางที่เหลือจากการทำนา 1 ไร่ นำมาอัดเป็นก้อนขนาดความกว้าง 40 ซม. ยาว 150 ซม. สูง 35 ซม. ได้ประมาณ 100 ก้อน โดยแต่ละก้อนจะทำการอัดเป็นชั้นๆ 4 ชั้น เมื่ออัดเสร็จ 1ชั้น ก็จะโรยเชื้อเห็ด 1ครั้ง ทำจนครบทั้งหมด 4 ชั้น จากนั้นนำก้อนฟางมาวางเรียงกัน ใช้น้ำหมักชีวภาพที่ผลิตด้วยสารเร่งซุปเปอร์พด.2 ประมาณ 2 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำ 20 ลิตร รดให้ชุ่มคลุมด้วยพลาสติก ประมาณ 10 วัน เชื้อเห็ดฟางราคาถุงละ 120 บาท สามารถใช้โรยก้อนฟางได้ 20 ก้อนได้เห็ดฟางประมาณ 20 กก. ขายส่ง กก.ละ 60-80 บาท หลังจากหมดเชื้อเห็ดแล้ว นิคม นำก้อนฟางมาทำเป็นปุ๋ยหมักใช้ในสวน เป็นการนำวัสดุที่เหลือใช้ในไร่นามาใช้เกิดประโยชน์มากที่สุด
               สวนผสมแห่งนี้ได้รับเลือกให้เป็นศูนย์เรียนรู้การพัฒนาที่ดินตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนปัจจัยการผลิตทางการเกษตรจำพวกสารเร่งพด.
ต่างๆ ที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยหมัก และน้ำหมักชีวภาพ ของกรมพัฒนาที่ดินจากสถานีพัฒนาที่ดินแพร่ โดยมี นิคม ประสมสวย หมอดินอาสา เป็นผู้ถ่ายทอดความรู้งานพัฒนาที่ดินและแจกจ่ายสารเร่งพด. ให้กับเกษตรกรผู้สนใจ
               หากใครยังสงสัยอยู่ว่าการทำอาชีพเกษตรกรรมพอเลี้ยงปากเลี้ยงท้องได้จริงหรือ แวะไปพูดคุยและเยี่ยมชมบ้านราคาล้านกว่าบาท ที่สร้างขึ้นจากรายได้ในสวนผสมแห่งนี้ของ นิคม ประสมสวย ได้ที่ ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ โทร.081 0300438, 054 598157 หรือรายละเอียดของสารเร่งพด. ติดต่อได้ที่ สถานีพัฒนาที่ดินแพร่ ต.ทุ่งศรี อ.ร้องกวาง จ.แพร่ โทร.054 597509