บทความที่ 22/52
มณฑป กรุดเจริญ เรียบเรียง
จากบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษร
ด้วยลายมือของอดีตผู้ใหญ่บ้านคนแรกของบ้านเนินตะแบก ต.เขาสามสิบ อ.เขาฉกรรจ์ จ.สระแก้ว
ทำให้ทราบว่าประชากรส่วนใหญ่ที่อาศัยอยู่ที่นี่ส่วนมากมาจากต่างถิ่น เช่น สุรินทร์
ศรีสะเกษ และจังหวัดอื่นๆ
ตั้งแต่สมัยก่อนที่จะมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองระดับท้องถิ่น พ.ศ.2532 ที่มีการแยก ตำบล อำเภอเพิ่มและตั้งสระแก้วขึ้นเป็นจังหวัดใหม่
แม้ว่า ประชากรส่วนใหญ่ตั้งแต่อดีตของบ้านเนินตะแบกจะไม่ใช่ผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ดั้งเดิม
เป็นการรวมกลุ่มจากคนหลายจังหวัด แต่ทุกคนที่อาศัยอยู่ร่วมกันที่นี่
มีความต้องการพัฒนาหมู่บ้านให้เจริญเทียบเท่ากับหมู่บ้านอื่นๆ ซึ่งแต่ละครัวเรือนได้สละทรัพย์เพื่อเป็นทุนพัฒนาหมู่บ้าน
และได้ร่วมกันพัฒนาหมู่บ้านให้มีความเจริญมาตลอด จนได้รับการยกย่องให้หมู่บ้านเนินตะแบกมีการพัฒนาเป็นหมู่บ้าน
อันดับ 1 ของอำเภอสระแก้วในสมัยนั้น
ชื่น ศรีกระหวัน
หนึ่งในแกนนำชาวบ้านในการพัฒนาบ้านเนินตะแบกตั้งแต่แรกเริ่ม
จนได้รับเลือกให้เป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน 2 สมัย
เป็นอีกบุคคลหนึ่งที่ย้ายถิ่นที่อยู่อาศัยมาจากศรีสะเกษเข้ามาอยู่ที่สระแก้ว โดยเริ่มจากอาชีพรับจ้างแบกข้าวสารจนสามารถเก็บเงินซื้อที่ดินทำนาเป็นของตนเองได้
ชื่น เล่าว่า เมื่อก่อนดินที่นี่อุดมสมบูรณ์ดีปลูกข้าวได้ดี
แต่เห็นชาวนาส่วนใหญ่ใช้ปุ๋ยเคมีก็ใช้บ้าง ก็ได้ผลผลิตดีแต่เสียค่าปุ๋ยเคมีทำให้ต้นทุนการผลิตสูง
เนื่องจากเป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านเป็นผู้นำชุมชนทำให้ ชื่น ได้รับเลือกเป็นตัวแทนหมู่บ้านไปอบรมเป็นหมอดินอาสาของกรมพัฒนาที่ดิน
เมื่อไปอบรมก็ได้รับความรู้ด้านการทำเกษตรอินทรีย์จากการได้ไปศึกษาดูงานในพื้นที่ต่างๆ
ทำให้เกิดความสนใจเรื่อง ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยอินทรีย์
จึงทดลองทำใช้เองในนาข้าวและแนะนำให้ชาวบ้านทำตาม ชื่น
บอกว่า การทำการเกษตรทุกอย่างจะต้องใช้ปุ๋ย
ปุ๋ยก็คืออาหารของพืช การซื้อปุ๋ยเคมีมีราคาแพงเราก็ทำปุ๋ยใช้เอง ทำจากมูลสัตว์และเศษพืชผักต่างๆ
เลี้ยงวัว เลี้ยงควาย เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่ เอามูลไว้ทำปุ๋ย ไม่ต้องซื้อปุ๋ยเคมี
ช่วยลดรายจ่าย
เมื่อการใช้ปุ๋ยหมักเริ่มเป็นที่ยอมรับของเกษตรกรบ้านเนินตะแบกมากขึ้น จึงได้เกิดการรวมกลุ่มจัดทำโรงปุ๋ยขึ้นเพื่อผลิตปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ดไว้ใช้โดยมี
ชื่น ศรีกระหวัน เป็นประธานกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ด ซึ่งได้รับการส่งเสริมจากหน่วยงานราชการต่างๆ
เช่น กระทรวงวิทยาศาสตร์ จังหวัดสระแก้ว สถานีพัฒนาที่ดินสระแก้ว
สหกรณ์จังหวัดสระแก้ว เกษตรอำเภอเขาฉกรรจ์
จากการดำเนินการตามโครงการผลิตปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ดส่งผลให้หมู่ที่
6 บ้านเนินตะแบก เป็นแหล่งผลิตปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ด
และได้รับการตอบรับจากประชาชนในหมู่บ้าน และหมู่บ้านข้างเคียงเป็นอย่างดีทำให้ประชาชนในชุมชนมีงานทำนอกฤดูกาลเกษตร
เกษตรกรจัดซื้อปุ๋ยได้โดยไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลางทำให้ซื้อปุ๋ยได้ในราคาถูก สามารถลดต้นทุนในการผลิตและเพิ่มรายได้
รวมทั้งเกษตรกรที่เลี้ยงสัตว์ก็สามารถขายมูลสัตว์เป็นการเพิ่มรายได้อีกทางหนึ่ง ในด้านทรัพยากรธรรมชาติก็สามารถปรับปรุงดินที่เสื่อมคุณภาพให้กลับมาอุดมสมบูรณ์และเพิ่มผลผลิตให้แก่เกษตรกร
นอกจากการส่งเสริมการผลิตและการใช้ปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ด ชื่น ได้ร่วมกับสถานีพัฒนาที่ดินสระแก้ว
จัดตั้งศูนย์เรียนรู้การพัฒนาที่ดินตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็นศูนย์สาธิตเพื่อการเรียนรู้ในเรื่องการทำและการใช้ปุ๋ยหมัก
การทำและใช้น้ำหมักชีวภาพ การใช้ปุ๋ยพืชสดในนาข้าว การไถกลบตอซัง
การใช้ประโยชน์จากหญ้าแฝกบริเวณรอบสระเก็บน้ำ และบริเวณที่ลาดเอียง
บ้านเนินตะแบกแสดงให้เห็นแล้วว่า ความร่วมมือร่วมใจของผู้อยู่อาศัย
ที่มุ่งพัฒนาพื้นที่ทำกินให้ทุกคนได้รับประโยชน์อย่างเท่าเทียม ทำให้ทุกคนอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขได้
แม้ว่าชาวบ้านเนินตะแบกจะมาจากต่างที่ต่างถิ่นกันก็ตาม
สนใจเยี่ยมชมการผลิตปุ๋ยอินทรีย์อัดเม็ด และศูนย์เรียนรู้การพัฒนาที่ดินตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง
ติดต่อ หมอดินอาสา ชื่น ศรีกระหวัน หมู่ 6 บ้านเนินตะแบก ต.เขาสามสิบ
อ.เขาฉกรรจ์ จ.สระแก้ว โทร.08 7128 5235 หรือ
สถานีพัฒนาที่ดินสระแก้ว โทร.037 241669
