มณฑป กรุดเจริญ เรียบเรียง

               พื้นที่ใน อ.ด่านซ้าย จ.เลย ส่วนใหญ่มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขา การทำเกษตรจึงอยู่ในพื้นที่มีความลาดชันสูง ทำให้เกิดปัญหาการชะล้างพังทลายของดิน ส่งผลให้หน้าดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยอินทรียวัตถุถูกน้ำพัดพาออกไป ในพื้นที่ทำการเกษตรของ เอกวิทย์ สายแก้วเทศ ก็เช่นกัน หลังจากใช้สารเคมีมานานและขาดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน เอกวิทย์ ก็เริ่มเกิดความสงสัยขึ้นแล้วว่า “เมื่อรดน้ำแล้วทำไมไม่ซึมลงดิน แต่น้ำกลับไหลลงสู่ที่ต่ำอย่างรวดเร็ว” ซึ่งก็พบว่า สาเหตุเกิดจากการไม่เคยเพิ่มอินทรียวัตถุลงไปในดิน และหน้าดินยังถูกชะล้างไปกับน้ำฝนจนเหลือแต่ดินที่แข็ง แน่นทึบ ขาดอินทรียวัตถุและความอุดมสมบูรณ์
               เมื่อพบคำตอบของปัญหา เอกวิทย์ จึงเริ่มศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับการทำเกษตรบนพื้นที่สูง และการทำเกษตรอินทรีย์ ซึ่งได้เจ้าหน้าที่จากสถานีพัฒนาที่ดินเลยคอยแนะนำให้ความรู้ทางด้านข้อมูลวิชาการ พร้อมส่งเสริมและสนับสนุนปัจจัยการผลิตทางการเกษตรต่างๆ เพื่อให้พื้นที่แห่งนี้เป็นตัวอย่างของกิจกรรมการพัฒนาที่ดินตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง โดยเริ่มจากการปรับเปลี่ยนพื้นที่ปลูกพืชเป็นแบบขั้นบันได ปลูกผัก สมุนไพร ไม้ผล ตามร่องแปลงขั้นบันไดดิน ร่วมกับการปลูกหญ้าแฝกตามขอบแปลงเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายตามแนวระดับ ทำการปรับปรุงบำรุงดินด้วยปุ๋ยหมักจากสารเร่งซุปเปอร์พด.1 และปุ๋ยพืชสด ผลิตปุ๋ยอินทรีย์น้ำจากสารเร่งพด.2 ใช้ฉีดพ่นเพื่อเร่งการเจริญเติบโตและเพิ่มผลผลิต และใช้พืชสมุนไพรในท้องถิ่นหมักกับสารเร่งพด.7 เพื่อป้องกันแมลงศัตรูพืช
               โดยเฉพาะเรื่องของการผลิตปุ๋ยหมัก ได้รับความสนใจจากเกษตรกรในพื้นที่เป็นอย่างมากทำให้ เอกวิทย์ ได้รับเลือกเป็นประธานกลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านน้ำพุ อ.ด่านซ้าย จ.เลย ผลิตและส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ครบวงจร 100% ทำการผลิตปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงอัดเม็ดที่ได้รับใบอนุญาตให้ใช้เครื่องหมายรับรองมาตรฐานสินค้าประเภทปัจจัยการผลิตทางการเกษตรหรือสัญญาลักษณ์ Q จากกรมพัฒนาที่ดิน ซึ่งเครื่องหมายรับรองดังกล่าวนั้นหากผู้ประกอบการ หรือกลุ่มเกษตรกร สนใจสามารถขอทราบรายละเอียดเพิ่มเติม และยื่นแบบคำขอการรับรองมาตรฐานสินค้าผ่านอินเตอร์เน็ตได้ที่ www.ldd.go.th หรือติดต่อได้ที่ศูนย์รับรองมาตรฐานสินค้าปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมพัฒนาที่ดิน ในส่วนภูมิภาคติดต่อได้ที่สถานีพัฒนาที่ดินทุกจังหวัด
               สำหรับส่วนผสมเฉพาะของปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงกลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านน้ำพุ ประกอบด้วย มูลสัตว์ 40% โดโลไมท์ 10% แกลบดำ 15% รำละเอียด 5% น้ำหมักจุลลินทรีย์ 10% น้ำผสมสารเร่งซุปเปอร์พด.1 10% ฟอสเฟตหรือมูลค้างคาว 10%
               นอกจากปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูงยังมีการผลิตน้ำหมักฮอร์โมนชีวภาพซึ่ง เอกวิทย์ แนะเคล็ดลับว่า “ส่วนผสมในการหมักหากต้องการนำไปฉีดพ่นไม้ผลชนิดใดให้เอาผลสุกของไม้ผลนั้นหมักลงไปด้วย หากต้องการเร่งการออกดอกติดผลหรือเร่งการเจริญเติบโตของผลให้หมักโดยใช้ผลไม้สุก แต่ถ้าต้องการเร่งการเจริญเติบโตให้ใช้ผักดิบ เช่น ผักบุ้ง หน่อกล้วย หน่อไม้ ยอดผักต่างๆ”
               ภายใต้การนำของ เอกวิทย์ ทำให้กลุ่มเกษตรกรทำสวนบ้านน้ำพุมองเห็นความสำคัญในเรื่องการแก้ปัญหาด้านการเกษตร จากการดำเนินงานผลิตปุ๋ยอินทรีย์ การอนุรักษ์ดินและน้ำ และกิจกรรมอื่นๆ โดยยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งประสบผลสำเร็จเป็นอย่างสูง หน่วยงานของรัฐจึงได้ส่งเสริมให้ดำเนินการจัดตั้งเป็นศูนย์ปราชญ์ชาวบ้าน เปิดทำการฝึกอบรมให้แก่เกษตรกรในหลักสูตร เกษตรอินทรีย์สู่การดำรงชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ทำการอบรมหลายกิจกรรม เช่น การอนุรักษ์ดินและน้ำ การปรับปรุงบำรุงดิน การผลิตปุ๋ยหมัก ปุ๋ยอินทรีย์น้ำ สารป้องกันแมลง น้ำส้มควันไม้ น้ำหมักชีวภาพสูตรต่างๆ การผลิตของใช้ในครัวเรือน ได้แก่ สบู่ ยาสระผม น้ำยาล้างจาน เป็นต้น ใช้ระยะเวลาอบรม 4 วัน 3 คืน พร้อมอาหารและที่พัก โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆทั้งสิ้น
               ผลผลิตจากการทำเกษตรอินทรีย์ของ เอกวิทย์ เป็นที่ยอมรับว่าปลอดภัย มีคุณภาพ ขายได้ราคาสูง ได้รับรางวัลจากโครงการต่างๆ ได้รับการยกย่องให้เป็นปราชญ์ชาวบ้าน เป็นผู้นำการใช้สารอินทรีย์ทดแทนสารเคมีให้แก่เกษตรกร แต่ความภูมิใจสูงสุดจากการทำเกษตรอินทรีย์ เอกวิทย์ บอกว่า คือการได้รับเสด็จสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ และได้ถวายลิ้นจี่อินทรีย์จากสวนแห่งนี้
               ติดต่อดูงานหรือแลกเปลี่ยนความรู้ ประสบการณ์ การผลิตและใช้สารอินทรีย์กับหมอดินอาสาประจำตำบลด่านซ้าย เอกวิทย์ สายแก้วเทศ ได้ที่ 89 หมู่ 6 บ.น้ำพุ ต.ด่านซ้าย อ.ด่านซ้าย จ.เลย โทร.042 801071, 08 9577 5582