มณฑป กรุดเจริญ เรียบเรียง

                ยันต์ วรรณราด ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ปลูกผัก อ้อย มันเทศ มันสำปะหลัง เหมือนเกษตรกรรายอื่นๆ ที่บ้านหนองแก ต.ทุ่งขนาน อ.สอยดาว จ.จันทบุรี ด้วยความที่เป็นคนขยัน แคล่วคล่องว่องไว เอาจริงเอาจังกับการทำงาน ในปี 2538 ชาวบ้านได้สนับสนุนให้เขาเป็นหมอดินอาสาประจำหมู่บ้าน เพื่อจะได้ไปศึกษาเรียนรู้งานพัฒนาที่ดิน และนำมาเผยแพร่ให้แก่เกษตรกรที่บ้านหนองแกแห่งนี้
               การเพาะกล้าหญ้าแฝกเป็นเรื่องหนึ่งที่ ลุงยันต์ ได้เรียนรู้ เมื่อทางสถานีพัฒนาที่ดินจันทบุรีต้องการพื้นที่ปลูกขยายพันธุ์หญ้าแฝก “ตอนนั้นไม่รู้ว่าปลูกแล้วได้อะไร และจะนำไปขายให้ใคร แต่ผมรับอาสาทำแปลงหญ้าแฝกเพราะเป็นของในหลวง เมื่อถึงเวลาสถานีพัฒนาที่ดินมารับซื้อ ก็ยังผลิตได้ไม่ถึง 100,000 กล้า ตามที่ต้องการ แล้วก็คิดว่าทำการเพาะปลูกมัน กับปลูกหญ้าแฝกอย่างไหนดีกว่ากัน สรุปว่าปลูกมันค่าต้นทุนการผลิตสูงกว่า ปลูกหญ้าแฝกไม่ยุ่งยาก และทำงานเพื่อในหลวง ไม่มีกำไรไม่เป็นไรแค่พออยู่ได้ก็พอ”
                จนเมื่อปี 2539 เกิดเหตุการณ์ที่ทำให้ ลุงยันต์ ขอทุ่มเทให้กับหญ้าแฝกและงานพระราชดำริต่างๆ ที่พอจะทำได้อย่างเต็มกำลัง เมื่อถูกกลุ่มโจรปล้นรถกระบะ และจับเป็นตัวประกันเพื่อหนีข้ามพรหมแดน “ประมาณ 2 ทุ่ม ผมลงจากรถถูกโจรจับ แล้วลากเข้ามาในบ้าน คิดว่าไม่รอด เสียงโจรข้างล่างบอกให้ยิงผมทิ้ง ผมมองเห็นรูปในหลวง ขอให้ในหลวงช่วยคุ้มครองผม โจรจับผมไปด้วยเพื่อให้บอกทางหนีออกนอกพรหมแดนไทย ผมนึงถึงในหลวงตลอด ถ้ารอดจะทำงานเพื่อในหลวง เจ้าหน้าที่ตามไปช่วยยิงต่อสู้กัน ผมตัดสินใจวิ่งออกมา ผมรอดตายมาได้”
                สัญญากับในหลวงในวันนั้นทำให้ลุงยันต์ ทุ่มเทในเรื่องหญ้าแฝกเต็มที่ จนถึงวันนี้มีพื้นที่ผลิตกล้าหญ้าแฝกกว่า 14 ไร่ ผลิตได้ประมาณวันละ 3 หมื่นกล้า จำหน่ายไปแล้วกว่า 15 ล้านกล้า ไม่รวมที่แจกจ่ายให้แก่เกษตรกร และนำไปรณรงค์ปลูกตามพื้นที่สาธารณะ สระน้ำ หนองน้ำ ริมคลองสาธารณะ โรงเรียน โรงงาน วัด หน่วยงานและองค์กรต่างๆ และเป็นวิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับการปลูกและใช้ประโยชน์ของหญ้าแฝก ทำแปลงตัวอย่างการปลูกหญ้าแฝกเพื่อการรักษาหน้าดินในรูปแบบต่างๆ “บางคนไม่มีเงินถ้าอยากปลูก ก็ให้ฟรีๆ ใครเอาไปแล้วไม่ปลูกไปกองทิ้งไว้ ผ่านไปเห็นผมร้องไห้เลย ขับรถไปเก็บคืนมา”
                สำหรับวิธีขยายพันธุ์หญ้าแฝกของ ลุงยันต์ เริ่มจากเตรียมกล้าหญ้าแฝก ซึ่งหากเป็นกล้าที่ได้มาจากสถานีพัฒนาที่ดินส่วนใหญ่จะมีรากแล้วพร้อมลงปลูก แต่ถ้าไม่มีต้องชำให้รากงอกก่อน โดยแยกหน่อจากกอหญ้าแฝกนำมาตัดใบให้เหลือความยาว 20 ซม. และตัดรากให้สั้นมัดเป็นกำแล้วแช่ลงในปุ๋ยอินทรีย์น้ำจากสารเร่งพด.2 ที่เจือจางน้ำในอัตรา 1:500 ประมาณ 15 นาที แล้ววางในแปลงเพาะกล้าที่ทำเป็นแอ่งน้ำตื้นๆ พอให้น้ำท่วมราก รองพื้นด้วยผ้ายางเพื่อการชะลอน้ำซึมลงดินเพื่อให้กล้าได้รับน้ำ นำเศษวัสดุ เช่น ขุยมะพร้าว ฟาง ใบไม้แห้ง คลุมรักษาความชื้น ประมาณ 5-7 วัน รากจะแตกออกมาใหม่นำไปปลูกได้
                จากนั้นเตรียมแปลงปลูกโดยไถพรวนดินใส่ปุ๋ยหมัก นำไปปลูกโดยใช้ระยะปลูกห่างต้นละ 5 ซม.
และระหว่างแถว 50 ซม. รดน้ำให้ชุ่มหลังจากปลูกสังเกตความชื้นของดินหากแห้งรดน้ำอีกทุก 7 วัน ซึ่งหลังจากปลูกแล้วดินควรมีความชื้นติดต่อกันอย่างน้อย 15 วัน ประมาณ 6-8 เดือน สามารถแยกกล้าไปแจกจ่ายได้
                เรื่องที่ไม่คาดฝันก็เกิดขึ้นกับ ยันต์ วรรณราด อีกครั้งเมื่อได้รับการติดต่อให้รับโล่พระราชทานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ จากการประกวดการพัฒนาและรณรงค์การใช้หญ้าแฝกอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประจำปี 2550 ประเภทส่งเสริมการปลูก “ความรู้สึกแรกคิดว่าจริงรึเปล่า คิดว่าฝันไป ที่ทำไม่ได้คาดหวัง ทำเพราะสัญญาเอาไว้ในใจวันนั้นว่าจะทำให้เต็มที่ รู้สึกหายเหนื่อย”
               หากเกษตรกรสนใจทำแปลงขยายพันธุ์หญ้าแฝก หรือต้องการกล้าหญ้าแฝกติดต่อ ยันต์ วรรณราด 226 หมู่ 7 บ.หนองแก ต.ทุ่งขนาน อ.สอยดาว จ.จันทบุรี โทร.081 762 0839 หรือติดต่อที่สถานีพัฒนาที่ดินทุกจังหวัด ฝ่ายเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ สำนักงานเลขานุการกรม โทร.02 579 8515