สารคดีที่ 3/2550
ประกิต เพ็งวิชัย รายงาน

ด้วยที่ดินทำกินขนาดเล็ก คุณสมชาย กุลทอง สามารถสร้างความมั่นคงให้ครอบครัวได้โดย อาศัยแนวทางเกษตรทฤษฎีใหม่ ตามแนวพระราชดำริ ผนวกกับการใช้หญ้าแฝกมาลดปัญหาการชะล้าง พังทลายของดินขอบบ่อ และสร้างความชุ่มชื้น ให้กับดิน ในแปลงไม้ผล บทพิสูจน์นี้ ทำให้ หมอดิน อาสาที่นิสัยพูดน้อย.... ต่อยหนัก ผู้นี้ เต็มใจเผยแพร่ประโยชน์ของหญ้าแฝก ให้เป็นที่ประจักษ์ อย่าง กว้างขวาง

คุณสมชาย สกุลทอง เป็นหมอดินอาสาและเกษตรกรธรรมดาๆ คนหนึ่ง อาศัยว่าเป็นคนรัก เรียนชอบค้นคว้า หาหนทาง พัฒนาอาชีพ และด้วยบุคคลเงียบ ๆ ไม่ช่างพูดจึงผลักดันให้เขาเป็นคนที่ ชอบพิสูจน์ด้วยการกระทำ และเมื่อแนวคิด เกษตรทฤษฎีใหม่ หรือเกษตรผสมสานตามแนวพระราชดำริ เริ่มเผยแพร่ในหมู่เกษตรกรในปี 2538 หมอดินอาสาประจำตำบลหนองแขม คนนี้จึงมีภารกิจ ที่ต้องหา คำตอบให้ตนเองและเพื่อนเกษตรกรที่ช่างสงสัย

หนุ่มอำเภอพรหมพิราม พบว่าเกษตรทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัว เป็นวิธี การเกษตร แบบผสมสาน ที่เหมาะกับครอบครัวเกษตร ที่มีพื้นที่ทำกินไม่มากนัก ทฤษฎีของพระองค์แนะว่า ให้แบ่งพื้นที่ออก เป็นส่วนๆ สำหรับแหล่งน้ำ นาข้าว พืชไร่ ไม้ผล คอกสัตว์ และที่ อยู่อาศัย ตามความเหมาะสม แนวคิดนี้จึงเข้ากับ ลักษณะพื้นที่เพียง 5 ไร่ ของเขา

คุณสมชายปรับปรุงที่นา ขุดสระน้ำเลี้ยงปลาสวาย ยกร่องทำสวนและปลูกไม้ผลในแนวร่อง สวน เขาพบว่าความหลากหลาย ของการปลูกพืชช่วยให้ในครัวในบ้านมีอาหารไม่ขาด เหลือกินก็ยังมี ขายสร้างรายได้ ความเป็นอยู่ในครอบครัวก็ดีกว่าก่อน แต่เขา ก็ยังพบว่าดินมีปัญหาขาดความอุดม สมบูรณ์ทำให้ต้องอาศัยปุ๋ยเคมี รอบขอบบ่อที่เลี้ยงปลา ก็มักเกิดปัญหาดินพังทลายในหน้าฝน ดินที่
ชะลงก้นบ่อทำให้บ่อตื้นเขิน น้ำในร่องสวนมีกลิ่นและเสียง่าย เพราะสารเคมีที่ไหลลงจากพื้นดิน ท้องร่องก็แคบลง เนื่องจากดิน พังทลายลงน้ำ

การเป็นหมอดินอาสาทำให้สมชายมีโอกาสเข้าการฝึกอบรม และไปศึกษาดูงานในที่ต่างๆ เขา เริ่มสนใจและเรียนรู้ การพัฒนาที่ดินและน้ำ ในปี 2546 สมชายทดลองนำหญ้าแฝกมาปลูกในพื้นที่ ตัวเอง โดยปลูกเป็น 2 แถวรอบขอบบ่อ และในแปลงไม้ผล

เพียงปีเดียว พืชมหัศจรรย์นี้ก็ช่วยยึดขอบบ่อไม่ให้พังทลาย น้ำในบ่อใสสะอาด ปลาก็ตัวโต แนวหญ้าแฝก ยังช่วยป้องกันปลาออก จากบ่อเลี้ยงเมื่อเกิดน้ำท่วมได้อีกด้วย ในร่องสวน หญ้าแฝกช่วย ป้องกันการกัดเซาะของดินรอบร่องสวนไม่ให้พังทลายลงร่องน้ำ หน้าดินคงอยู่ไม่มีรอยกัดเซาะให้เห็น แถมยังช่วยกันตะกอนดิน ดักสารเคมี สิ่งปฏิกูลและมลพิษต่างๆ ไม่ให้ไหลลงน้ำน้ำในท้องร่องก็ไม่
เสียและใสขึ้น ผลลัพธ์เชิงบวกนี้ทำให้สมชายตัดสินใจเพิ่มรายได้ด้วยการปล่อยปลาดุก ปลาตะเพียน ปลานิล เพิ่มลงไปในบ่อ ใบแฝกที่ตัดทิ้ง เป็นตัวช่วยเก็บความชุ่มชื้นที่โคนต้นในสวนมะม่วงและ กระท้อน และยังช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุ

ติดต่อ คุณสมชาย กุลทอง หมอดินอาสาประจำตำบลหนองแขม อำเภอพรหมพิราม
จังหวัดพิษณุโลก โทร. 086-9340450
*******************************